ATATÜRK VE İZMİR

İzmir yangınındaki ateş öyle büyük olmuştur ki, şehrin kurtuluşunu kutlamak için İzmir' e gelen
Atatürk' ün kaldığı eve kadar yayılır yangın.

Güzel İzmir'in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerine eminim' diyen Atatürk'ün anılarının yaşadığı iki mekanı ziyaret edin... Bunlardan ilki halen özel Türk Lisesi kampusü içinde bulunan ve Tatış Ailesi tarafından yaşatılan, Gazi Kemal'in dünyaevine de girdiği Latife Hanım Köşkü... Diğeri ise Kordon'daki Atatürk Müzesi...

İlkine giderseniz mavi gözlü, genç ve yakışıklı bir subayın tutulduğu aşkın izlerini görmeniz mümkündür. İkincisinde ise çok sevdiği İzmir'de, Kordon'da rakı içerken, kendisini izlemek isteyen vatandaşlara izin verilmemesi üzerine 'Bırakınız yurttaşlarım bana yakın dursunlar. Bizim onlardan gizli, saklı hiçbir şeyimiz olmaz, olamaz' diyen bir cumhuriyetçinin tavrını...

Yıllardır tartışılır Atatürk İzmir'e kaç kez gelmiştir diye. Bizim saptayabildiğimiz 12 kez gelmiş büyük kurtarıcı... Büyük Zafer'den sonra 10 Eylül 1922 günü İzmir'e geldi. 29 Ekim 1922 akşamına kadar 19 gün İzmir'de kalan Mustafa Kemal bu süre içinde yerli ve yabancı basın mensupları ile görüştü, millete ordunun başarılarını anlatan bir beyanname yayınladı. 14 Eylül'de İzmir Belediye Meclisi'nin teklif ettiği hemşehriliği kabul etti. İhtilaf devletleri ile mütareke ve barış konusunda görüşmeler yaptı. 30 Eylül 1922 akşamı Ankara'ya döndü. Gazi'nin annesi Zübeyde Hanım 15 Ocak 1923'te Karşıyaka'da ölmüştü.

27 Ocak sabahı Manisa üzerinden Karşıyaka istasyonuna geldi. Annesinin mezarını ziyaret etti. 28 Ocak akşamı İzmir Belediyesi'nin Hükümet Konağı'nda verdiği yemeğe katıldı. Yemekte Atatürk'e İzmir Göztepe nüfusuna kayıtlı olduğuna dair 'nüfus tezkeresi' verildi. 29 Ocak günü Latife Hanım'la gösterişsiz bir nikah töreni ile evlendi. Üçüncü gelişinde ise yanında eşi de vardı. 10 Şubat 1923 günü Edremit yolu ile tekrar İzmir'e geldi. 17 Şubat günü Türkiye İktisat Komitesi'ni açtı. 18 Şubat 1923 günü Lozan Heyeti ile buluşmak üzere Eskişehir'e hareket etti. 4. gelişinde 27 Temmuz 1923 günü İzmir'de Göztepe'deki köşkte misafir oldu. 2 Ağustos 1923 tarihinde Ankara'ya döndü.

Cumhuriyet'in ilanından sonra Cumhurbaşkanı olarak gelişi İzmir'e ilk gelişi 2 Ocak 1924 tür. 10 Ocak günü İnönü Zaferi'nin üçüncü yıldönümü dolayısıyla Hakimiyet-i Milliye gazetesine demeç verdi. 16 Ocak'ta İzmir Bölge Sanat Okulu'nu gezdi. 9 Şubat 1924'te İzmir'den Efes'e gitti ve arkeolojiye olan sevgisini ortaya koydu. 25 Şubat akşamı Ankara'ya döndü. İzmir'e bu gelişinde, toplam 52 gün kaldı.

6. kez, 11 Ekim 1925'te, 7. kez 16 Haziran 1926'da ünlü Bursa nutkunu verdikten sonra İzmir'e geldi. Burada Bursa Nutku'nu açıklayan bir demeci Anadolu Ajansı'na verdi. Daha sonra Çeşme'de İsmet İnönü ile 10 günlük bir tatil yaptı.

Eşinden ayrıldıktan sonra İzmir'e 26 Şubat 1930'da gelen Atatürk ve bugün müze olarak hizmet veren İzmir Belediyesi'nin 1927'de hediye ettiği Kordon'daki Naim Palas adlı eski otelde bir hafta dinlendi.

Gazi, İzmir'e, 27 Ocak 1931'de okulları ziyaret, 31 Ocak 1933'te Milli Kütüphane'yi yeni haliyle görmek, 9 Nisan 1934 günü hem askeri manevraları izlemek, ilk kez düzenlenen Çocuk Balosu'nu izlemek üzere gelmiştir. Büyük Atatürk'ü son kez 22 Nisan 1934'te İran Şahı Rıza Pehlevi ile birlikte izmir'de görürüz. İran Şahı ile birlikte Bornova Ziraat Enstitüsü'nde dinlendikten sonra askeri birlikleri, bazı okulları ve Milli Kütüphane'yi gezerler. 23 Haziran'da Gaziemir'deki askeri birlikleri gezdi. 24 Haziran'da Balıkesir'e gitti. O gün İzmirliler'in Gazi'yi gördükleri son gün olur. Ama Gazi'nin ilkeleri İzmir'in her köşesinde yaşamaktadır.